Günde On Bin Adım Atmak

Hareketsiz yaşantının tetiklediği hastalıklar nedeniyle yılda yaklaşık 5 milyon kişi hayatını kaybediyor. Oysa günde atılan 10 bin adımın en başta kalp olmak üzere tüm vücuda azımsanmayacak kadar olumlu faydaları var.

Gelişen teknolojiyle birlikte artan hareketsiz yaşam şekli çağımızın en önemli sorunlarından biri. Öyle ki hareketsiz yaşantının tetiklediği hastalıklar nedeniyle yılda yaklaşık 5 milyon kişi hayatını kaybediyor. Bu yüzden uzmanlar her fırsatta sağlıklı bir yaşam için spor yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Aaerobik egzersizleri yapmak, yüzmek, dans etmek veya bisiklete binmek hastalıkların gelişme riskini oldukça azaltıyor. Ancak çeşitli etkenler nedeniyle bu tür sporları yapamıyorsanız, çaresiz değilsiniz. Çünkü düzenli ve tempolu olarak yapacağınız yürüyüş, özellikle de günlük atılan 10 bin adım hem zihinsel hem fiziksel sağlığınız üzerinde önemli bir rol üstleniyor. Günde atılan10 bin adımın en başta kalp olmak üzere tüm vücuda azımsanmayacak kadar olumlu faydaları bulunuyor.

Kalp Krizi Riskini Düşürüyor

Günlük 10 bin adımın en büyük faydalarından biri kolesterol dengesini düzenlemesi. Özellikle trigliserid olarak adlandırılan kandaki yağ seviyesi de sadece adım atarak düşürülebiliyor. Damarları koruyan ve HDL denilen koruyucu kolesterolü yükseltmenin de en geçerli yolu yine düzenli yürüyüş yapmaktan geçiyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Karabulut yüksek tansiyonun temel tedavilerinden birinin de günlük 10 bin adım atmak olduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

“Yürüyüşler sayesinde damar sertliği önlenebiliyor, kolesterol değerlerinde dengelenme, diyabet ve tansiyon değerlerinde düşme sağlanıyor. Tüm bu olumlu etkiler de kalp krizi gelişme riskini yüzde 20’lere varan oranda azaltabiliyor.”

Diyabeti Geciktiriyor

Günde düzenli olarak atılan 10 bin adım insülin direncini kırıp diyabetin gelişme riskini azaltabiliyor. İnsülin direncinin kırılması sonucu kan şekeri düzene giriyor ve özellikle ailesel diyabet hastalığı olan kişilerde diyabetin ortaya çıkmasını geciktiriyor. Diyabet hastalığı olanlarda da düzenli yürüyüş ilaç ve insülin ihtiyacını azaltabiliyor.

Kansere Karşı Kalkan Oluyor

Günde 10 bin adım atmak aynı zamanda kansere yakalanma riskini de azaltıyor. Örneğin bağırsak hareketlerinin düzenlenip hızlanması sayesinde bağırsak kanseri riski azalırken, kilo verme ve östrojen hormon seviyesindeki düzenlemeyle de rahim ve meme kanseri riskinde düşüş oluyor. Ayrıca yürüyüş sayesinde vücudun bağışıklık sisteminin güçlenmesi bu riskin azalmasında etkili oluyor.

Kilo Vermeye Katkı Sağlıyor

Obezite çağımızın en önemli sağlık sorunlarından biri. Kilo vermenin temel mekanizması ise kalori yakmaktan geçiyor. Diyet ile kısıtlanan kalorilerin yanına 10 bin adım eklediğinde günlük ortalama olarak 500 kalori daha fazla yakılıyor. Bu sayede kilo vermek oldukça kolaylaşıyor.

Depresyona İyi Geliyor

Günde 10 bin adımla beyinden salgılanan endorfin ve seratonin gibi maddeler stresi azaltıyor. Depresyonda kullanılan ilaçların çoğunluğu beyindeki bu maddelerin seviyesini arttırarak etki gösteriyor. İlaç kullanmaksızın günde atılan 10 bin adımla depresyon belirtilerinde belirgin azalma olurken, dikkat ile konsantrasyon yeteneği de artıyor.

Alzheimer Riskini Düşürüyor

Yapılan çalışmalara göre, günlük düzenli adım atan kişilerde felç riskinde de azalma oluyor. Bunların yanı sıra beyin sağlığının güçlenmesine bağlı olarak erken bunama ve Alzheimer gibi hastalıkların gelişme riski de azalıyor. Buna neden olarak düzenli spor ile beyindeki algılama işlevinin güçlendiği ve yaşlanmaya bağlı gelişen sinir hücreleri arasındaki bağlantı kaybının azaldığı gösterilmiş.

Uykuya Dalmayı Kolaylaştırıyor

Kaliteli uyku vücudun en önemli detoks yöntemi olarak nitelendiriliyor. Ancak çağımızın getirdiği esnek olmayan çalışma koşulları, yoğun stres ve gürültü kirliliği gibi sorunlar baş edilmesi oldukça zor olan uykusuzluk problemini de beraberinde getiriyor. Uykusuzluk yaşandığında çözümü hemen ilaçta aramamak gerekiyor. Çünkü yapılan çalışmalarda günlük 10 bin adım atmanın uykuya dalmayı kolaylaştırdığı ve uyku kalitesini arttırarak daha derin uyunmasını sağladığı gösterilmiş. Uyku öncesi yapılacak yürüyüşler ise vücudun enerji seviyesini artıracağı için uykuya dalışta gecikmelere yol açabiliyor. Bu nedenle yürüyüşlerin uyku öncesi yapılması ise önerilmiyor.

Osteoporozdan Koruyor

Osteoporoz, vücudumuzdaki kemiklerin sertliklerinin azalıp, kalitelerinin bozulması sonucunda daha zayıf ve kırılabilir hale gelmeleri ile ortaya çıkan ve tüm iskeletimizi etkileyen sistemik bir hastalıktır.

Günlük olarak atılan 10 bin adım kas ile eklemlerin güçlenmesini sağlıyor. Aynı şekilde kemik yapısını da güçlendirip kemiklerde kalınlaşmayı sağlıyor. Bu sayede osteoporozun önlenmesinde yararlı oluyor.

Bağışıklık Sistemini Güçlendiriyor

Yürüyüş, bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Hızlanan metabolizma ve kan akımıyla birlikte bağışıklıktan sorumlu hücreler bütün vücuda dağılarak iltihabi olayları baskılıyor. Güçlü bir bağışıklık sistemi vücudun virüs ve bakterilerle daha kolay savaşmasını sağlıyor. Böylelikle birçok hastalığa yakalanma riski azalıyor ve vücuttaki kronik gezici ağrılar hafifliyor.

Cinsel İsteği Artırıyor

Günde 10 bin adım atmanın cinsel aktiviteyi ve cinsel isteği artırdığı gösterilmiş. Yürüyüşün bu etkiyi vücuttaki enerji seviyesini yükseltmesiyle birlikte beyin ve damarlardan kana karışan yararlı hormon ile proteinleri daha fazla salgılaması sayesinde yaptığı düşünülüyor.

Yürüyüş yaparken bu kurallara dikkat!

Düzenli ve tempolu yürüyün.
Oksijen seviyesi yüksek ve açık alanlarda yürümeye özen gösterin.
Mide ve bağırsak gerilmelerinden etkilenmemek için yemek yedikten en az 2 saat sonra yürüyün.
Kas ile eklem yaralanmalarının önüne geçmek için yürüyüşten önce mutlaka ısınma ve germe hareketleri yapın.
Sıcak havalarda güneşin az sorun yaratacağı sabah ve akşam saatlerini tercih edin.
Güneş ışınlarına karşı başınızı mutlaka şapka ile koruyun.
Vücudunuzu mutlaka su ile destekleyin.

Ayaklarda gelişebilecek ağrıların önüne geçmek için yürüyüş için tasarlanan spor ayakkabılarını tercih edin.

Doğru Spor Planı Nasıl Yapılır?

Düzenli Spor Yapmanın Kuralları :

Düzenli spor ve fiziksel aktivitenin sağlığımız üzerindeki olumlu etkilerine rağmen sedanter (hareketsiz) yaşam tarzı, hem ülkemizde hem de dünyada hastalıkların nedenleri arasındaki yerini ne yazık ki koruyor. Peki düzenli egzersizin beraberinde getirdiği hem fizyolojik hem de psikolojik yararlara karşın neden egzersizi hayatlarımızın bir parçası haline getirmekte zorlanıyoruz? Yeni yıl, doğum günü, evlilik yıldönümü gibi miladi olayların ışığında açığa çıkan motivasyonumuzu uzun vadede niçin koruyamıyoruz? Bilimsel veriler bize egzersiz yapmaya başlayan insanların neredeyse yüzde 80’inin bir noktada pes ettiğini işaret ediyor. Eğer siz de yüzde 80’lik dilimin içindeyseniz ve egzersiz yapmak için motive olmakta zorlanıyorsanız aşağıdaki ipuçlarıyla sedanter yaşam stilinden kurtulma şansınızı artırabilirsiniz!

Düzenli Spor ve Egzersizi Hayatınıza Monte Edin!

Bu noktada kritik kelime elverişlilik olacaktır. TDK kelimeyi uygun, müsait, işe yarayan olarak tanımlıyor. Elverişliliğin egzersiz bağlamında ne gibi bir anlamı olabilir ki diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Şöyle ki, uzun vadede kendinize sormanız gereken en önemli soru yaptığınızın ne kadar sürdürebilir olduğu üzerine yoğunlaşmalı. Örneğin gidiş ve dönüş yolunda saatlerinizi harcamayacağınız bir spor salonu seçerek işe başlayabilirsiniz. Ek olarak gün içinde sürekli olarak yapmanız gereken diğer aktivitelerle çakışmayan bir zaman dilimi spor yapmak için ideal olacaktır. Pazartesi ve Perşembe günleri iş çıkış saati ilk bakışta size mantıklı gelebilir ama fiziksel ya da mental anlamda yorucu bir işiniz varsa belki de egzersizi öğlen tatiline kaydırmak uzun vadede sizin için daha zahmetsiz bir hale gelmesine yol açabilir. Yahut her Pazar sabahı sahilde koşmak düşündüğünüzde çekici durabilir ama birkaç Pazar sonra ailecek yapılacak kahvaltılar koşuyu engelleyebilir.

Kendiniz için en uygun lokasyonu ve zaman dilimini belirledikten sonra ise yapmanız gereken biraz fedakarlıkla egzersizi rutininiz haline getirmek ve haftanızın geri kalanını planlarken spora ayırdığınız zamana saygı göstermekten ibaret.

Gelişiminizi Kayıt Altına Alın :

Gelişiminizi gözlemlemenin temel yolu gerçekçi, kısa vadeli hedefler koymaktan geçiyor. Örnek vermek gerekirse uzun yıllar spor yapmamış bir birey, 1 km yürüyüş ya dakoşu ile başlayıp mesafeyi bir ay içerisinde 3 km’ye çıkarmayı hedefleyebilir. Ya da ağırlık antrenmanıyla ilgilenen kişi başlangıçta aralıksız 20 şınav çekmeyi amaçlayabilir. Bireysel hedeflerinizi belirlemenizin ardından düzenli olarak tutacağınız egzersiz günlüğü ilk günden itibaren yol aldığınız mesafeyi size gösterecek ve motivasyonunuzu korumanıza yardımcı olacaktır. Hatta zamanınız varsa gelişiminizi haftalık-aylık grafikler haline getirip görsel olarak da takip edebilirsiniz. Hedeflerinize kendiniz için tayin ettiğiniz süre zarfında ulaşamasanız bile başladığınız noktaya olan uzaklığınız sizi oldukça şaşırtabilir, kim bilir?

Eğlenin!

Eğer çocukluğunuzdan beri yüzmek size çekici gelmediyse yalnızca vücudunuz için “en doğrusu” diye kendinizi düzenli olarak yüzmeye zorlamak devamlılığınızı sizce nasıl etkileyecek? Cevap basit, tabii ki negatif anlamda! Yaşamın diğer alanlarında olduğu gibi fiziksel aktivite konu olduğunda da alternatifler neredeyse her daim olacaktır. Spor salonuna üye olup squat gibi aynı anda birden fazla ekleminizi kullanmanıza imkan tanıyan bileşik egzersizlerden oluşan bir idman programı uygulayarak güçlenmek mi istiyorsunuz? Hay hay! Çocuklarınızla haftada iki defa tenis oynamak size çekici mi geliyor? Öyleyse neden olmasın? Yoksa günün ilk ışıklarıyla sahile inip çarşaf gibi uzanan denize nazır yürümek mi sizi rahatlatıyor? O zaman yapın.

Özetle düzenli spor yapmak istiyorsanız, yapmaktan zevk aldığınız aktiviteleri bulun. Ulaştığımız nihai noktanın yanı sıra süreçten ne kadar keyif aldığımız da bir o kadar mühim. Bu ister egzersiz sırasında kulaklığınızı takıp favori şarkınızı mırıldanmak olsun, ister arkadaşlarınızla birlikte antrenman yapmak olsun yaptığınızın tadını çıkarın ve anı yakalamayı unutmayın.

Enerjik ve sağlıklı bir yaşam için spor şart. Peki, spor ve egzersiz programı nasıl olmalı?
Hangi aktivite ne kadar kalori harcatıyor?

Sağlıklı beslenmek ve ideal kiloyu muhafaza etmek, kilo vermekten daha önemli. Doğru beslenmeyi öğrenip uygulamaya başladıktan sonra hayatınıza sporu da dahil ederseniz kendiniz için önemli bir adım atmış olursunuz. Peki doğru spor planını neye göre yapmak lazım?

Her yaşta, her vücut yapısında bireyin kendi sağlık tablosu ve şartlarına göre bir egzersiz planı oluşturarak doğru uygulaması gerekir. Genel olarak hiçbir egzersiz için “Her şartta herkes için iyidir” demek doğru değildir. Egzersizin sağlık açısından en yararlı süre ve yoğunluğu tam belirlenmemiş olmakla birlikte, aşağıdaki tabloda görülen yaygın aktiviteler sırasında dakikada harcanan enerji bir fikir verebilir.

Her türlü egzersizin hepsini herkesin yapması mümkün değildir. Bir kısmına genç yaşta başlamak gerektirdiği düşünülebilir, bazı sporlar tesis yetersizliğinden, bazıları da koşulların ya da ortamların uygun olmamasından yapılamayabilir. Hepsinden önemlisi kendinize uygun olan egzersizi benimseyip sürekli yapmaya çalışmak ve yaşam biçimi haline getirmek… Bunun için çaba gösterin. Özel alet ya da tesis istemeyen ve açık havada yapılabilecek yürüyüş, hafif koşu gibi sporlar genelde egzersiz olarak da algılanmadığından fikir olarak da daha kolay benimsenip rahatlıkla yapılabilmektedir.

Enerjik ve Sağlıklı Olmak İçin Dikkat Etmemiz Gerekenler:

  • Yemeklerde, özellikle de akşam yemeklerinde ağır gıdalar ve aşırı yemeyin.
  • Yavaş yavaş yiyin. Unutmayın ki beyinden mideye tokluk hissinin gitmesi yaklaşık 20 dakika alır. Hızlı yerseniz 20 dakika içinde fark etmeden daha çok yemiş olursunuz.
  • Yeterince su içmeyi ihmal etmeyin. Vücut yeterli sıvı alamazsa hücreler kurumaya başlar. Bu da bitkinliğe ve kas kramplarına neden olur.
  • Şeker ve kafein içeren sodalı içecekler yerine (kola gibi) potasyum kaynağı olan meyve sularını tercih edin. Potasyum glikojenle birlikte kaslarda depolanır ve enerji için glikojen kullanıldığı zaman potasyum da azalır.
  • Kendiniz için uygun olan egzersizleri düzenli ve sürekli olarak yapın. Uygun egzersizi bulmak için mutlaka bir uzmana danışın.
  • Yaşamınızı olumlu bir felsefe üzerine oturtun. Değiştirebileceğiniz olaylar için çaba gösterin, değiştiremeyeceklerinize üzülüp strese girmeyin. Stresin enerjiyi alıp götüreceğini, bedenen ve mental olarak sizi yoracağını unutmayın.
  • Minimum günlük enerji harcaması için 200 kilokalori hedefi, yaşam biçiminde değişikliği yapmaya uygun ve sağlığa olumlu katkıda bulunacak bir uygulama olduğundan şöyle bir haftalık program çizilebilir.
  • Gün Gün Egzersiz Proğramı

    • Pazartesi 40 dakika yürüyüş (140 kkal) + 10 dakika merdiven inip çıkma (80 kkal) Toplam 220 kkal
    • Salı 30 dakika yürüyüş + 10 dakika merdiven inip çıkma : Toplam 180 kkal
    • Çarşamba 50 dakika bahçede çalışma : Toplam 200 kkal (bahçe yoksa Pazartesi’nin programını uygulayın)
    • Perşembe 20 dakika jogging (120 kkal) + 10 dakika merdiven inip çıkma (80 kkal) Toplam 200 kkal
    • Cuma 60 dakika bowling (180 kkal) (yoksa Salı’nın programı)
    • Cumartesi 30 dakika yüzme (180 kkal) (yoksa 50 dakika yürüme) 175 kkal
    • Pazar 60 dakika yürüme (210 kkal) Toplam 1365 – 1370 kkal
    • Pazartesi 40 dakika yürüyüş (140 kkal) + 10 dakika merdiven inip çıkma (80 kkal) Toplam 220 kkal
    • Salı 30 dakika yürüyüş + 10 dakika merdiven inip çıkma : Toplam 180 kkal
    • Çarşamba 50 dakika bahçede çalışma : Toplam 200 kkal (bahçe yoksa Pazartesi’nin programını uygulayın)
    • Perşembe 20 dakika jogging (120 kkal) + 10 dakika merdiven inip çıkma (80 kkal) Toplam 200 kkal
    • Cuma 60 dakika bowling (180 kkal) (yoksa Salı’nın programı)
    • Cumartesi 30 dakika yüzme (180 kkal) (yoksa 50 dakika yürüme) 175 kkal
    • Pazar 60 dakika yürüme (210 kkal) Toplam 1365 – 1370 kkal

    Dakikada Harcanan Enerji

    • Yemek yeme 1,5
    • Dikiş, örgü 1,5
    • Yazı yazma 2,0
    • Bilardo oynama 2,7
    • Yemek pişirme 3,0

    • Yatak düzeltme 3,0
    • Ütü yapma 3,0
    • Bowling oynama 3,0
    • Yavaş yürüme 3,0 – 3,5
    • Voleybol oynama 3,3 – 3,7

    • Bisiklete binme 3,4 – 5,0
    • Yavaş dans etme 3,5
    • Temizlik yapma 4,0
    • Bahçecilik yapma 4,0
    • Alışveriş yapma 4,0

    • Ping-pong oynama 4,4
    • Evde egzersiz yapma 4,5
    • Hızlı yürüme 5,0 – 5,5
    • Hızlı dans etme 5,5-6,7
    • Yavaş koşma 6,0

    • Yüzme 6,0-10,0
    • Kar küreme 6,5
    • Ski yapma 6,5-8,0
    • Tenis oynama 7,1- 8,0
    • Merdiven çıkma 8,0

    • Dağa tırmanma 8,0
    • Koşma 8,0-9,0
    • Basket oynama 9,0-11,0
    • İp atlama 10,5
    • Yemek yeme 1,5