Hayvanlar, insan ırkını tamamlayan ve insanlarla birlikte hayatlarını sürdürürken sürekli etkileşim içinde oldukları canlılardır. Bunların içerisinde, belki de en özellerinden biri olan köpekler ise, evcilleşerek, insanoğluyla birlikte yaşama ayak uydurmuştur. Köpekgillerden olup, vahşi doğaya uyum sağlamış olanların yanında, insanların bahçede, evde, bakımevlerinde birlikte yaşadığı evcil hayvan cinsleri, biz insanların hayatında oldukça önemli yer tutmaktadır.
Köpek sahibi olmaya karar veren kişiler için en önemli unsur, kuşkusuz ki köpek bakımını uzun yıllar üstlenmeyi göze almalarıdır. Çünkü köpek sahibi olmak isteyen bir kişi, ortalama 14-15 sene, hatta iyi bakılırsa 17 seneyi bulan bir bakımı üstlenmektedir. Ayrıca, birinci yılında bir köpek yavrusunu eğitmek, bir bebeği büyütmekten farklı değildir. Bir köpeğin ev düzenine alıştırılması, bir bebeğe oranla daha çabuk sağlandığı bilinmektedir.
Köpeklerin, hayvan sahipleri tarafından her türlü gereksinimlerinin karşılanması çok önemlidir, aynı zamanda bunun yanında bir insan ailesi içerisinde, kendi yerini bilmesi de öğretilmelidir. Çünkü, belli bir zaman sonrasında, köpekler evleri kendi evleri, sizleri de kendi evindeki misafirleri olarak algılamaları mümkündür. Bu sebeple, eve gelen kişiler dahil, evdeki değişimlere karşı algıları daha açık olacak ve böyle bir durum gerçekleştiğinde hoşlanmama ihtimalleri daha yüksek olacaktır. Bir köpek, kendini evin bir bireyi olarak hissetmeli, ama kendini insan gibi hissetmemesi gerekmektedir.
Köpek, hiçbir zaman birkaç saatten fazla kendi başına bırakılmamalıdır. İçme suyu temiz olmalı, sizler hangi suyu kullanıyorsanız ona da aynı sudan verilmelidir. Unutulmamalıdır ki, o da canlı ve insanlara muhtaç bir varlıktır. Sahibi olduğu ailenin yaşantısına uyacak biçimde belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak yemeği verilmeli, aksatılmamalıdır. Dişlerinin sağlığı, en az insanlar kadar önemlidir. Dişlerini temiz tutmak ve sert yiyeceklere karşı dayanıklılığını arttırmak için, sert bisküviler veya kemikler vermek gerekmektedir.
Her köpek, şeritli solucan ve pire gibi iç ve dış parazitlere karşı düzenli olarak muayeneden geçirilmeli, gençlik hastalığı ve kuduz gibi hastalıklara karşı aşılanmalıdır. Tüyleri kısaltılan türler için, nazik bir şekilde ve canları yakılmadan traşlanmalıdır.
Her hayvan kendine ait yatacak bir yer istemektedir. Bu nedenle, evcil hayvanlar da kendi kokularının sindiği, kendini yuvasında hissedeceği bir yatak ister. Bu yatak bir sepet, köpeğin kendisininmiş gibi benimsediği eski bir koltuk, hatta bir fasulye çuvalı olabilir.
Her köpeğin, sahibinin adını ve adresini taşıması önemlidir. Bu bilgiler, tasmanın metal kısımlarına kazınabilir ya da bedenine dövme biçiminde yazdırılabilir.
Tüm bunlarla birlikte, bir köpek için kaybolmak veya sahibi tarafından terk edilmek, onlar için korkunç bir olaydır. Böyle bir olay yaşandığında, köpekler hem psikolojik olarak hem de biyolojik fonksiyonları olarak çok büyük sıkıntılara girmektedir. Kayıp bir köpek, görevliler tarafından yakalanıp da, başıboş köpeklerin toplandığı bir yere götürüldüklerinde, son derece tedirgin ve şaşkın bir duruma düşerler. Bu yüzden, ev köpeklerinin, hiçbir zaman sokağa atılmaması gerekir. Çeşitli nedenlerden dolayı artık bakılamıyorsa ve yeni bir ev ve yeni bir sahip de bulunamıyorsa, yapılacak en iyi şey, insani açıdan bakıldığında acı verici bir şey olsa da, bir veteriner tarafından canı yakılmadan sonsuza dek uyutulması, hayatına son verilmesi olacaktır. Fakat bu hiçbir zaman öncelik olmamalı, sahiplenilen hayvanlar hayatları sona erene dek bakılmalı, bakılamadığında da mutlaka iyi bir aile bulunarak sahiplendirilmelidir. Bir heves uğruna alınan ve sokağa bırakılan o hayvanlar da, ev yaşamına alıştıklarından dolayı, doğaya ayak uyduramamakta ve çok çabuk ölmektedirler. Bu nedenle, bir hayvan sahibi olmaya karar vermek, çocuk sahibi olmaya karar vermek gibi önemli bir adım olmalıdır. Tabi ki hayvan sahibi olmak çok güzel bir duygu olmakla birlikte, hayvanların evde kapalı kalmasından çok, kendi ortamlarında yaşaması daha uygundur. Evde beslenmeye uygun köpekler, ev hayatına daha kolay alışırken, alışamayan cins köpekler için zorlu süreçleri beraberinde getirebilmektedir.
Sahipli köpekler, sokak köpeklerine nazaran daha şanslı olmaktadırlar. Bakımları için uğraşan, didinen insanların varlığıyla hayatlarını sürdürmektedirler. Sokak köpeklerinin böyle bir bakım şansı pek olmamaktadır. Bu nedenle, başıboş sokak köpekleri için de hayvan severler olarak bakım ve beslenmelerine katkıda bulunmak, onların hayatların dokunmak, bizler için küçük bir adım olsa da, onların hayatları için bambaşka bir nefes olacaktır. Hem devletin bakım evleri hem de kişisel olarak yardım eli uzatılması çok önemlidir.
Yaz aylarında insanlar gibi evcil hayvanların da su tüketimi artıyor. Onlara sık sık taze, serin su verin.
Evinizde ya da bahçenizde serin bir köşe oluşturun. Köpeğinizi sabah ve akşam güneşin etkisinin olmadığı saatlerde gezdirin. İshal, kusma, sık nefes alıp verme sıcaktan aşırı şekilde etkilenmelerinden kaynaklanabilir. Özellikle pug ve İran kedileri gibi basık suratlı cinsler, aşırı kilolu, kalp ya da akciğer hastası olan kedi ve köpekler sıcaktan daha çok etkilenirler. Otomobil içinde bırakmayın, bu insanlar için olduğu kadar hayvanlar için de ölümcül derecede risk taşıyan bir eylemdir. Tüylerini tıraş ettirin ya da düzenli tarayın. Tüylerini kestirmek istemezseniz ferahlatmak amacıyla tüyler ıslatılabilir ama sonrasında mutlaka gölgede kalmasına dikkat ediniz. Güneş altında ıslatılması daha fazla ısı artış sebebi olabilir.Kesinlikle buzlu su vermeyiniz.
Sıcaktan Bunalan Köpekler: Köpeğinizde Sıcaktan Etkilenme Belirtileri
Köpekler açısından aşırı sıcaklar hafife alınacak bir şey değildir. Havalar ısınırken, sıcakların yavru köpeğinizi nasıl etkilediğinin farkında olmak önemlidir. Köpekler açısından aşırı sıcaklar, sıcak çarpması ve kalp durması gibi ciddi ve ölümcül durumlara yol açabilir. Köpeğinizin yaz aylarında güvende ve serin kalmasına yardımcı olmak istiyorsanız işte size aşırı bunaldığını anlamaya dair bazı ipuçları ve bunları önleme yolları: azıcık su bile yavru köpeğinizi serinletmede harikalar yaratır.
Sıcaktan Bunalma Ve Sıcak Çarpması
Köpekler, insanların aksine, aşırı sıcaklarda terlemez. Köpeğinizin pençelerinde birkaç tane ter bezi bulunur fakat bunlar vücut ısısını düzenleme anlamında çok az görev üstlenir. Bunun yerine, bu işlemi açık ağızla hızlı şekilde nefes alıp vererek yapar. Fakat bazen hızlı nefes alıp vermek sıcaktan bunalmayı önlemeye yeterli olmaz.
Köpeklerde sıcaktan bunalma vücut ısısı normal sıcaklığın üstüne çıktığında ortaya çıkabilir. Bu değer, PetMD.com’a göre biraz değişse de genellikle 39 derece Celcius ve üzeri sıcaklıklar normalin üzerinde olarak kabul edilir. Sıcaklık artmaya devam eder ve 41 derece ya da üstüne çıkarsa, köpeğiniz sıcak çarpması açısından tehlike bölgesindedir, bu sırada organ yetmezliği başlayabilir ve kalbi tamamen durabilir.
Uyarı Belirtileri
Neyse ki, köpeklerde sıcaktan aşırı bunalma belirtilerini tespit etmek zor değildir. Aşırı şekilde hızlı nefes alıp vermek ilk belirtidir. Amerika’da köpeklerle ilgilenen bir vakıf konumundaki American Kennel Club Canine Health Foundation’a göre sıcaktan tehlikeli derecede etkilenmiş bir köpekte kasılmalar başlayabilir, kusma veya ishal görebilir ve ayrıca diş etleri veya dili maviye veya parlak kırmızıya dönüşebilir. Sıcaktan ciddi şekilde bunalmayı engellemek ve buna müdahale etmek için sorunu daha da kötü noktaya evrilmeden belirlemek isteyebilirsiniz. Erken işaretler hemen göze çarpmayabilir fakat aynı zamanda köpeğinizin emirlere normalden daha az tepki vermesi gibi basit şeyler de olabilir. Adını söylediğinizde size bakmak yerine oradan uzaklaşabilir. Herhangi bir şüpheniz varsa, köpeğinizi sıcaktan uzaklaştırın. ABD’de faaliyet yürüten The Humane Society of the United States olası sıcak çarpması belirtileri arasında donuk bakan gözler, aşırı salya artışı, çok yüksek bir kalp atış hızı, baş dönmesi veya koordinasyon eksikliği, ateş, uyuşukluk ve bilinç kaybını sayıyor.
Risk Faktörleri
Bazı koşullarda tüm köpekler aşırı sıcaktan bunalma riski altında olsa da, bazı cinsler buna diğerlerinden daha fazla eğilimlidir. Bu cinsler arasında kalın kürklü veya uzun tüylü köpekler, çok genç veya çok yaşlı köpekler ve shih tzu, pug, boxer ve bulldog gibi kısa bir burun ve düz bir yüze sahip kısa kafalı cinsler sayılabilir. Aşırı kilolu köpekler ve nefes alma zorluğu veya kalp rahatsızlığı gibi tıbbi problemleri olanlar özellikle hassastır.
Aşırı derecede aktif köpekler ve iş yapan veya av köpekleri (örneğin, çoban köpekleri, retriever ve spaniel türleri) özellikle sıcak aylarda daha yüksek risk altındadır. Bu köpekleri çok fazla zorlamamaya dikkat etmelisiniz, bu nedenle gölgede dinlenmeleri için bol miktarda mola verin ve her zaman yeterli su sağlayın.
Çevresel faktörler de köpeği risk altına sokabilir. Sadece yüksek sıcaklıklara değil, aynı zamanda köpeklerde sıcaktan bunalma ihtimalini artırabilecek yüksek nem oranına da dikkat edin. Tüm köpeklere dinlenmek için yeterli gölge veya başka serin yer sağlanmazsa sıcaktan bunalma riski mevcuttur. Ve güneş altındaki bir arabanın içinde bırakılan köpekler, ciddi anlamda hipetermi ve sıcak çarpması tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Köpeğiniz Sıcaktan Aşırı Bunalmışsa Ne Yapmalısınız
Köpeğiniz sıcak çarpmasının erken belirtilerini gösteriyorsa onu serinletmek için derhal harekete geçin. Vetstreet, köpeklerde aşırı sıcaktan bunalmayı gidermek için aşağıdaki adımları önerir:
1.Derhal köpeğinizi klimalı kapalı yerler veya vantilatör altındaki gölgelik gibi serin bir yere taşıyın.
2.Vücut ısısını kontrol etmek için bir rektal termometre kullanın. Aşırı bunalma genellikle bir köpeğin vücut sıcaklığı 38 ila 41 derece arasında olduğunda meydana gelir. 41 derece üzeri bir sıcaklıkta sıcak çarpması riski mevcuttur. Köpeğiniz bahsedilen tehlike bölgesindeyse veterinerinizi arayın.
3.Yakında bir göl veya bebek havuzu gibi su kaynağı varsa, köpeğinizin buraya girerek serinlemesini sağlayın. Eğer yoksa serinletmek için ıslak giysi veya havlular da kullanabilirsiniz. Serin ıslak bezleri boynuna, koltuk altlarına ve arka bacaklarının arasına yerleştirin; ayrıca kulaklarını ve patilerini soğuk suyla hafifçe ıslatabilirsiniz.
4.Eğer bilinci yerindeyse ve içmeye istekliyse, ona soğuk ve temiz su verin. Su akciğerlerine gidebileceği için zorlamayın. Eğer su içmiyorsa veya içemiyorsa, dilini suyla ıslatın. Vücut ısısının çok hızlı düşmesine ve şoka girmesine neden olabileceği için buz küpleri yutturmaya çalışmayın.
5.Veterinere götürün. Henüz yapmadıysanız, kısa sürede hızlıca harekete geçebilmeleri için önceden arayın.
Köpeklerde Sıcaktan Bunalmanın Önlenmesi
Kuşkusuz en iyi tedavi önlem almaktır. Bazı basit güvenlik uygulamalarıyla köpeğinizin aşırı sıcaktan bunalmasını önleyebilirsiniz. Bunlar arasında aşırı sıcak veya nemli günlerde egzersiz veya açık hava aktivitelerinin sınırlandırılması, köpeğiniz dışarıda iken bol miktarda gölgelik yer ve su sağlanması ve evcil hayvanınızın penceresi hafif açık şekilde gölgeye park edilmiş olsa bile hiçbir koşulda park halindeki bir arabada bırakılmaması sayılabilir. Hava sıcaklığının 20’li derecelerde olduğu ılıman günlerde bile park halindeki bir arabanın içi dakikalar içinde 50 dereceye ulaşabilir, bu da köpeğinizi kısa bir süre için bıraktığınızda bile son derece tehlikeli bir ortam olduğu anlamına gelir.
Eğer köpeğinizin yakmak için enerjisi varsa ve sakin kalmak için bir çeşit egzersiz yapması gerekiyorsa, onu yüzmeye götürün veya eve geri dönmeden önce fıskiye altında koşmasına ve oynamasına izin verin. Ayrıca, vücudunu ıslatmadan serinlemesini sağlamak için soğutma havlusu veya yeleği kullanabilirsiniz. Köpeğinizin uzun tüyleri veya kalın bir kürkü varsa, sıcak ayları atlatması için tüylerini kısa kastirebilirsiniz fakat bunu yaparken derisini güneşten koruyacak kadar tüy bırakmayı unutmayın.
Ek olarak, köpeğinizi uzun yürüyüşlere çıkarırken sabah erken veya akşamları gibi günün daha serin saatlerini tercih edin (sıcak kaldırımlar ve asfaltın patilerini yakabileceğini unutmayın). Yanınızda su bulundurduğunuzdan ve arada bir mola verdiğinizden emin olun. Köpeğinizle koşarken aşırıya kaçmamaya dikkat edin. Sıcak havalar, uzun bir koşuda sizin su ihtiyacınızı artırdığı gibi, bu durum köpeğiniz için de geçerlidir.
Köpeğinizle ava çıkıyor veya trekking yapıyorsanız ya da ona koyun ya da sığır çobanlığı gibi bir iş veriyorsanız köpeğiniz için gölgede birkaç mola verdiğinizden ve daima bol miktarda temiz su bulundurduğunuzdan emin olun. Aktif olduğunda onu ıslatmayı veya bir soğutma yeleği kullanmayı düşünün ve aşırı sıcaktan bunalma belirtilerini yakından izleyin. Çalışan köpekler görevlerine o kadar aşırı odaklanır ki, ne zaman dinlenmeleri ve sakinleşmeleri gerektiğinin farkına varamazlar. Köpeğinizi takip etmek ve sağlıklı kalması için gereken molaları verme görevi sizdedir.
Son olarak, elektrik kesilirse veya klima bozulursa, köpeğinizi serin tutma konusunda bir B planı yapmayı unutmayın. Bu şartlar altında olmak sizin için de son derece rahatsız edici olsa da, vücut sıcaklığı zaten sizinkinden çok daha yüksek olan köpeğiniz için durum çok daha vahimdir. Daha serin bir yere çekilmeyi planlıyorsanız, köpeğinizin de bunu memnuniyetle karşılanacağından emin olun. Böyle bir şansınız yoksa onu daha serin koşullardaki eve güvenle geri götürene kadar bir kulübede bırakmayı düşünün.
Sıcak çarpmasını nasıl fark edebileceğiniz, buna nasıl cevap vereceğiniz ve nasıl önleyeceğinizi konusunda yeterli bilgiyle donanırsanız köpeğinizle güvenli, eğlenceli ve mutlu geçecek bir yazı dört gözle bekleyebilirsiniz.
mehmetceviksanat.wordpress.com 